در قانون کشور ما تعریف دقیقی از حضانت بیان نشده است. اما در لغوی معرفی آن به معنای مراقبت، محافظت و نگهداری از فرزند میباشد. قبل از آنکه بخواهیم موارد سلب حضانت را بیان کنیم بهتر است در ابتدا این نکته را در نظر داشته باشید که مبحث حضانت با ولایت، وصایت و قیمومیت کاملا تفاوت دارد و متقابلا وظایف آنها نیز متفاوت است.
اگر بخواهیم ویژگی مهم حضانت را بیان کنیم باید بگوییم که کسی وظیفه حضانت فرزند را بر عهده داره باید اموری را که مربوط به مسائل تربیتی میباشد را انجام دهد و اداره ی مسائل مالی از حوزه ی تعریف حضانت خارج است،بنابراین هنگامی که به اصطلاح میگویند کسی سلب حضانت شده است،یعنی دیگر اداره ی مسائل تربیتی بر عهده او نخواهد بود.
در صورت داشتن هرگونه سوال یا مسئله ای درباره سلب حضانت فرزندان می توانید از مشاوره حقوقی - وکیل متخصص در موسسه حقوقی اوستا بهرمند شوید:
راه های ارتباطی:
- تماس با شماره تلفن ثابت : 70700007-021
- تالار گفتگو حقوقی
- چت انلاین با مشاوران
قانونگذار کشور ما در ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی در دو حالت والدین را موظف به انجام حضانت کرده است و در صورت نبود این دو مورد،آنان سلب حضانت خواهند شد که در ادامه مطلب بیشتر با این موارد آشنا خواهیم شد.
سلب حضانت در صورت فوت یکی از والدین
اگر به ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی رجوع کنید به خوبی این نکته دریافت خواهید کرد که در صورت فوت یکی از پدر یا مادر حضانت با دیگری است و فرد فوت شده به طور قانونی و طبق روال طبیعی سلب حضانت میشود.
ناگفته نماند که اگر پدر بزرگ پدری یا جد طفل زنده باشد و به اصطلاح در قید حیات به سر برد، ولایت فرزند بر عهده ی او است. اما ولایت داشتن به معنای حضانت داشتن نیست و در صورت فوت پدر نگهداری و حضانت یا همان تربیت کودک با مادر طفل است.
اما اگر پدربزرگ یا جد پدری قصد داشته باشد تا مادر طفل را سلب حضانت کند،باید با استناد به مدارکی محکم به دادگاه ثابت کند که نگهداری و مراقبت فرزند توسط مادر به صلاح نمیباشد و مادر توانایی اداره امور تربیتی کودک را ندارد،در این حالت اگر برای دادگاه عدم صلاحیت مادر ثابت شود،مادر طفل سلب حضانت خواهد شد و دیگر اجازه دخالت در امور تربیتی کودک را نخواهد داشت.
ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده مقرر کرده است: «حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادستان، اعطای حضانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد.»
سلب حضانت در صورت جدایی زن و مرد
در بسیاری از موارد مشاهده میشود که زن و شوهر بنا به هر دلیلی ممکن است جدا از یکدیگر زندگی کنند ولی طلاق نگرفته باشند و از منظر قانونی جدایی آنان ثبت نشده باشد.
در چنین مواردی اصولا حضانت فرزندان تا پایان ۷ سالگی بر عهده ی مادر است و بعد از آن تا ۹ سالگی برای دختر و ۱۵ سالگی پسر بر عهده ی پدر است،مگر آنکه از راه های قانونی بتوان از او سلب حضانت کرد.
در نتیجه می توان گفت که حتی قبل از طلاق هم میتوان دادخواست حضانت، سلب حضانت و ملاقات فرزند را تنظیم و به دادگاه ها ارائه داد.
ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی :«رای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.»
تبصره –« بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.»
براساس ماده ی۱۱۶۹همانطوز که از متن قانون مشخص است،حتما نیازی نیست که برای مشخص شدن تکلیف حضانت فرزندان زوجین طلاق گرفته باشند و یا در مراحل قانونی طلاق باشند،حتی اگر زوجین به تصمیم خود نیز جدا از یکدیگر زندگی کنند هم دادگاه وظیفه دارد تا به وضعیت حضانت فرزندان رسیدگی کند وبر اساس مصلحت فرد تصمیم به سلب حضانت بگیرد.
برای آنکه بتوان مستندات سلب حضانت یکی از والدین را در حضور دادگاه به اثبات رساند بهتر است قبل از هرگونه اقدامی از مشاوره حقوقی کمک بگیرید.
شناسایی موارد سلب حضانت
در رابطه با طلاق هایی که با توافق طرفین اتفاق بیفتد،تکلیف حضانت فرزندان مشخص است،در طلاق توافقی حتی ممکن است براساس اتفاق نظر زوجین آنان به این نتیجه برسند که حضانت فرزند آنان با وجود آنکه کمتر از ۷سال دارد بر عهده ی پدر باشد و یا فرزند پسر تا سن۱۵سالگی نیز حضانتش با مادر باشد.
در چنین مواردی دیگر مسئله ی سلب حضانت مطرح نخواهد شد و حضانت فرزندان با صلاحدید پدر مادر بر عهده ی یکی از آنان گذارده میشود.
قانون۴۱حمایت خانواده:«هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به حضانت و نگهداری طفل بر خلاف مصلحت اوست، میتواند در مورد واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین ناظر با پیش بینی حدود نظارت یا رعایت مصلحت طفل بر خلاف توافق زوجین عمل کند.»
بر اساس ماده ی۴۱میتوان اینگونه نتیجه گیری کرد که دادگاه این توانایی را دارد که با در نظر گرفتن مصلحت طفل با وجود توافق زوجین،از طرفی که حضانت بر عهده ی او گماشته شده است،سلب حضانت کند و این مسئله بستگی به صلاحدید دادگاه دارد.
سلب حضانت (موارد زوال حق حضانت)
ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی : « اگر مادر در مدتی که حضانت طفل به او است مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود.»
پس میتوان موارد سلب حضانت مادر را به موارد زیر تقسیم کرد:
۱_جنون
۲_ازدواج مجدد
ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی: «هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا ترتیب اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند, اتخاذ کند. »
موارد مشترک سلب حضانت از پدر و مادر:
۱_انحطاط اخلاقی مانند:اعتیاد به مواد مخدر،قمار و…..
۲_اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا
۴_ابتلا به بیماریهای روانی با تشخیص پزشکی قانونی.
۵_سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشا, تکدی گری و قاچاق.
۶_تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف
برای آشنایی بهتر و آگاه شدن از جزییات این موارد می توان از مشاوره حقوقی استفاده کرد.
تکلیف و اجبار به حضانت
در صورت سلب حضانت یکی از والدین ممکن است طرف دیگر از طرف دادگاه مکلف به نگهداری و اجبار به حضانت طفل شود.
مطابق ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی در این خصوص مقرر کرده است « هیچیک از ابوین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل بر عهده آنهاست از نگاهداری او امتناع کند در صورت امتناع یکی از ابوین حاکم باید به تقاضای دیگری یا تقاضای قیم یا یکی از اقربا و یا به تقاضای مدعی العموم نگاهداری طفل را به هر یک از ابوین که حضانت بر عهده اوست الزام کند و در صورتی که الزام ممکن یا موثر نباشد حضانت را به خرج پدر و هرگاه پدر فوت شده باشد به خرج مادر تامین کند.»
پس به عنوان یک قاعده ی کلی می توان گفت که دادگاه می تواند کسی را حضانت بر عهده ی او قرار داده شده است را در صورت استنکاف الزام به حضانت نماید یا با توجه به رعایت مصلحت کودک اورا سلب حضانت کند.در هر دو صورت باید والدین مطیع رأی دادگاه باشند و در غیر این صورت مسئولیت های کیفری و یا مدنی مطابق با میزان جرم آنان، برایشان در نظر گرفته خواهد شد.
برای آنکه بتوان موارد جزیی تر و مراحل قانونی سلب حضانت را به طور کامل شناخت میتوان از افراد متخصص برای گرفتن مشاوره حقوقی استفاده کرد.
در صورت داشتن هرگونه سوال یا مسئله ای درباره سلب حضانت فرزندان می توانید از مشاوره حقوقی - وکیل متخصص در موسسه حقوقی اوستا بهرمند شوید:
راه های ارتباطی:
- تماس با شماره تلفن ثابت : 70700007-021
- تالار گفتگو حقوقی
- چت انلاین با مشاوران
نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید: